Voor het vak Freelance reis ik de laatste tijd veel. Omdat het internet in de trein nog niet optimaal werkt, luister ik maar naar gesprekken. Zo hoorde ik nog niet zo lang geleden de opmerking: ‘Journalisten zijn eigenlijk niet meer nodig, de gewone burgers zonder enige opleiding kunnen het prima.’ De andere persoon antwoordde hierop met: ‘Er zijn al bijna geen echte goede journalisten meer, het zijn voor het grootste gedeelte commerciële ratten.’
Volgens Villamedia zijn 5.600 van 18.000 journalisten in Nederland zelfstandig: de freelancejournalist dus. Ik zit in de beginnende fase van een freelancepraktijk en moet mijn naam nog gaan maken. Ondanks dat, schrok ik mij kapot van de tarieven.
Journalistiek werk is geen vetpot: 13 cent per woord bij de Persgroep is daar een goed voorbeeld van. Stel, je schrijft een reportage van 1.000 woorden, wat al enorm veel werk kost, dan verdien je maar 130 euro. ‘Voor minder dan 20 euro per uur kom ik mijn bed niet uit’, aldus mijn freelancedocent. Tsja, zij heeft haar naam al gemaakt.
Het artikel ‘Bijklussen noodzaak voor veel journalisten’ van Wilfred Takken benadrukt ook dat journalistiek werk steeds slechter wordt betaald. ‘De freelancers kunnen niet meer leven van journalistiek werk alleen. Dus doen ze er niet-journalistiek werk bij.’ Volgens een enquête van de NVJ blijkt dat een derde van de journalisten al bijklust. Hoe zit het dan met de onafhankelijkheid?
‘Er is maar één reden waarom iemand jouw stuk zou willen lezen: ze vertrouwen erop dat je geloofwaardig bent’, aldus hoogleraar Jeroen Smit op het Grote Schnabbel Debat van de NVJ. Ik doe nu veel voor weinig geld op lokaal gebied en voor stichtingen, maar de bedrijven sla ik over. Nu kan ik er nog van leven, maar hoe kom ik later rond? Ik wil niet afhankelijk zijn van mijn partner die wel een vaste baan heeft. Moet ik dan ook maar een commerciële rat worden? Het baart mij zorgen.
Ik hoop dat de opdrachtgevers gaan inzien dat dit echt niet kan. Om goed journalistiek werk te verrichten moeten journalisten ook genoeg verdienen. Een ICT ’er gaat bij wijze van spreken toch ook geen heel programma bouwen voor 13 cent per code? Willen we de goede journalisten en de kwaliteit behouden, dan moeten die prijzen toch echt omhoog. We laten ons toch niet uitmaken voor commerciële ratten? Laat staan de opmerking dat we niet meer nodig zijn.
De NVJ biedt leden en/of bestuursleden van de NVJ een podium om hun visie op de journalistiek onder de aandacht te brengen of commentaar te leveren op actuele ontwikkelingen in de media. Zij doen dit op persoonlijke titel en vertolken niet noodzakelijkerwijs de standpunten van de vereniging.