5 Jaar Mentorenprogramma

NVJ Mentoren en Mentees editie 2015-2016

Guus Puylaert was callcenter-medewerker maar had journalistiek gestudeerd. Dat vak bleef lonken. ‘Het mentorenprogramma klonk als iets wat ik heel erg nodig had’, zegt hij bijna vijf jaar later. ‘Ik wilde zo graag als journalist aan de slag, maar vond het ook spannend om de zekerheid van een baan los te laten.’ In het eerste mentorenprogramma, toen nog een pilot, werd Puylaert gekoppeld aan Jisca Cohen, tegenwoordig chef nieuwsdienst NRC Media. Puylaert: ‘Jisca temperde mijn wens om een vaste baan in de journalistiek te zoeken. Ze vond dat ik eerst moest proberen te freelancen. Dat deed ik al bij de Stentor en ik kon ook bij de Meppeler Courant terecht. Het was een pittige periode, soms werkte ik zeven dagen per week; op werkdagen in het callcenter en in de weekenden voor de krant. Maar het bracht me wel verder. Uiteindelijk heb ik met Jisca besproken om mijn baan op te zeggen. Met het uit laten betalen van mijn vakantiegeld had ik een aardige buffer opgebouwd en bij de Stentor kon ik een paar dagen per week aan de slag. Dat gebeurde nog tijdens het mentorenprogramma.’

Duw in de rug

Guus Puylaert is niet de enige die via het mentorenprogramma op deze manier de journalistiek in is gerold. Soms heeft een starter een baan buiten de journalistiek of worden her en der freelance opdrachten uitgevoerd, maar van fulltime journalistiek is nog geen sprake. Wat nog ontbreekt is dat duwtje om echt de vleugels uit te kunnen slaan. Dat begint met leren pitchen, een netwerk opbouwen of een journalistieke productie laten beoordelen voordat deze wordt ingezonden. Maar het kwam in de afgelopen jaren ook voor dat de doelen van de mentees zo klaar waren als een klontje: een boek schrijven; een radiodocumentaire maken; de voedselketen onderzoeken en online zetten; de geldstromen van de muziekindustrie blootleggen. Het ene project lukte beter dan het andere.

Goede match

Niet altijd hield een mentorenkoppel stand gedurende de afgelopen mentorenprogramma’s. De mentee vond tussentijds een baan of het mentorenprogramma viel qua tijd niet te combineren voor de mentee. En heel soms klikte het gewoonweg niet. Daarom werd vanaf het derde seizoen besloten om voorgesprekken met de mentoren en mentees te houden om nog beter te kunnen matchen. Dat bleek een gouden greep.

Jonathan Ursem, mentor in het vierde mentorenprogramma en hoofdredacteur van Nieuwe Revu, trof het met zijn mentee. ‘Een hele goede match. In het voorgesprek krijg je heel veel vragen op je afgevuurd, maar je merkt daarna pas hoeveel nut dat heeft gehad. Mijn mentee Björn was erg leergierig en gewoon een fijne kerel. Hij maakte twee grote features en drie interviews in opdracht en dat heeft hij heel goed gedaan.’

De reden dat Ursem zich aanmeldde als mentor was zowel uit moreel als praktisch oogpunt. ‘Als je wat langer in de journalistiek werkt en een leidinggevende rol hebt, vind ik dat je ook de verantwoordelijkheid hebt om je kennis en ervaring te delen. Veel magazines drijven bovendien op freelancers. Hoe meer goede freelancers, des te beter.’

Het mentorenprogramma is hem zo goed bevallen dat hij zich voor komend jaar weer heeft aangemeld als mentor. ‘Ik zou het ook andere journalisten adviseren. Het is goed voor je netwerk, je leert andere collega’s kennen en het kost je niet al te veel tijd.’ En ook de mentor leert naar zijn eigen handelen te kijken. ‘Je stapt uit je dagelijkse routine en leert kijken naar wat je zelf doet en naar wat je van een freelancer verwacht. Waarom vind ik een idee goed of niet goed? Ligt dat aan mij of aan iets anders? En het is goed te beseffen dat je freelancers niet for granted neemt. Veel freelancers hebben hun onzekerheden en het is goed om die kant ook te horen.’

Na het mentorenprogramma is Jonathan zijn mentee een beetje uit het oog verloren. ‘Hij heeft inmiddels een baan gevonden.’ En hoe gaat het nu met Guus Puylaert, de mentee van het eerste uur? ‘Zo’n twee maanden na afloop van het mentorenprogramma zag ik een vacature bij een uitgeverij bij mij in de buurt. Ik kreeg de baan, begon er als web- en eindredacteur en groeide al snel door tot vakredacteur van een aantal magazines. Ik voel me hier erg op mijn plek.’ Of hij zijn baan te danken heeft aan het mentorenprogramma?  ‘Ik heb de sollicitatie op eigen kracht gedaan, maar zonder het mentorenprogramma had ik nooit op de vacature gereageerd.’

---

1-op-1 begeleiding

Het NVJ Mentorenprogramma koppelt gedurende een half jaar jonge journalisten aan ervaren mentoren. In de afgelopen jaren kregen 40 startende journalisten 1-op-1 begeleiding van door de wol geverfde (foto)journalisten. De mentees worden op weg geholpen op basis hun persoonlijke vraagstelling. Die kan over van alles gaan: beter leren pitchen; onderzoeksjournalistiek onder de knie krijgen; op zoek naar fotonieuws; een vaste baan vinden of je orderportefeuille uitbreiden.

---

NVJ Mentorenprogramma #5

De eerstvolgende editie start op donderdag 14 november 2019. Gedurende een half jaar worden de mentees 12 uur gecoacht. Er zijn terugkomavonden op 13 februari 2020 en 14 mei 2020.

Voor mentoren: vind je het leuk om je kennis en ervaring te delen met startende journalisten? We zoeken nog mentoren voor het komende mentorenprogramma. Aanmelden kan tot en met vrijdag 6 september.

Voor mentees: wil je ook een half jaar lang begeleid worden door een mentor? Vanaf het Festival De Ondernemende Journalist kun je je inschrijven op een van de 10 geselecteerde mentoren die hun sporen hebben verdiend in de journalistiek.

• Meer informatie en inschrijven >>

---

8 tips voor een geslaagd mentorschap

• Maak samen een goed plan en besef dat je misschien wel twee of drie gesprekken nodig hebt om je doel scherp te hebben.
• Ga de diepte in met je hulpvraag. Waarom wil je per se een column schrijven of waarom wil je eigenlijk presenteren? Waarom denk je dat je het anders of beter kan? Misschien wil je eigenlijk geen presentator worden, maar reis je liever als vlogger de hele wereld rond.
• Durf je kwetsbaar op te stellen, juist dan ga je groeien.
• Ga op zoek naar het unieke in jezelf en probeer dat te vergroten.
• Je mentor heeft een uitgebreid netwerk. Maar er gebruik van! Je mentor kan je voor een bepaald onderdeel ook doorverwijzen naar een andere expert.
• Praktisch: als je je gesprekken voert in een café, spreek dan vooraf af wie wat betaalt.
• Hou een blog of vlog bij. Hierin kun je je gedachten structureren, maar het is ook leuk en leerzaam voor andere jonge journalisten.
• Loopt het niet lekker? Trek dan vroegtijdig aan de bel bij de NVJ.