Een overgrote meerderheid (82%) van de NVJ-leden is voor een vorm van overheidssteun bij onafhankelijke journalistiek. Dit blijkt uit een korte enquête waarin de NVJ peilde hoe de leden denken over stimulansen die de functie van de journalistiek duurzaam kunnen versterken. De uitslag van de peiling, waaraan 696 leden deelnamen, is meegenomen in een brief aan de informateur, die de NVJ deze week verstuurt.
Ruim 80 procent voor overheidssteun bij onafhankelijke journalistiek
donderdag 16 maart 2017
Op de vraag welke overheidsmaatregelen dan de voorkeur zouden hebben, waren meerdere antwoorden mogelijk. Van de ja-stemmers antwoordde 83 procent voor een mediafonds te zijn voor lokale en regionale journalistiek, 61 procent is voor toepassing van een BTW 0-tarief voor digitale en printmedia-producten, 54 procent voor een verplichte fee van digitale distributiepartijen aan contentmakers en 38 procent voor een versterking van de publieke omroepen.
Voorwaarden mediafonds
Uit de ruim 200 vele schriftelijke reacties, opmerkingen en suggesties die op de peiling binnenkwamen, blijkt wel dat er strikte voorwaarden verbonden moeten zijn aan een mediafonds. Zo moet de verdeling, uitvoering en controle in handen zijn van een onafhankelijke commissie. Ook wordt er veelal gepleit voor het stimuleren van onderzoeksjournalistiek en innovatieve journalistiek door een mediafonds.
Andere suggesties zijn onder andere de betalingen door lokale overheden van advertenties in lokale en regionale media; het inhuren van journalisten door overheden voor het onafhankelijk en objectief verslaan van staten- en raadsvergaderingen; of het subsidiëren van distributie zoals in België gebeurt.
Onafhankelijkheid
Van de nee-stemmers - dus niet voor een van de genoemde maatregelen, 18% - is een aantal van de respondenten huiverig voor het hand ophouden bij de overheid – “wiens brood men eet”. Het is in hun ogen niet bekend wie die overheid op termijn is en het risico bestaat dat de onafhankelijkheid onder druk komt. Hierbij wordt meerdere malen de opkomst van het populisme genoemd als mogelijk risico voor de ontwikkelingen van de onafhankelijke journalistiek. Ook vinden sommige nee-stemmers dat mediabedrijven zelf moeten investeren in onafhankelijke journalistiek; dat goede journalistiek zichzelf moet verkopen; of dat er zelf nieuwe wegen en verdienmodellen moeten worden bedacht.