Uitgevers en omroepen hebben een zorgplicht naar hun werknemers en freelancers als het gaat om veiligheid, voor- en nazorg. Hierom, en naar aanleiding van de dood van de Amerikaanse journalist James Foley, stelde het International News Safety Institute (INSI) in 2014 het Veiligheidsconvenant op. In dit convenant staat dat de verantwoordelijkheid voor de risico’s waaraan journalisten bloot staan, gezamenlijk zou moeten worden gedragen. Dit kan alleen als journalisten goed voorbereid en met de juiste middelen op reis gaan. Daar past een goede training en verzekering bij en een honorering die het mogelijk maakt om reis- en verblijfskosten en een fixer te kunnen betalen. Sinds de invoering van het convenant in 2015 hebben internationaal onder andere AFP, The Associated Press, Bloomberg, BBC, Guardian News & Media Group, Newsweek, Reporters Without Borders, Reuters en USA Today hun handtekening gezet.
De NVJ spreekt Nederlandse redacties aan op hun verantwoordelijkheid en vraagt hen het INSI Veiligheidsconvenant te ondertekenen. Hierin committeren zij zich aan minimale veiligheidsvoorwaarden voor journalisten die voor mediaorganisaties naar risicogebieden afreizen.
De volgende organisaties hebben het convenant ondertekend:
- Nieuwsuur
- NOS
- Vrij Nederland
- NRC
- KRONCRV
- EO
- ANP
Hoofdpunten uit het INSI Veiligheidsconvenant
- Het behoud van leven en veiligheid staat voorop. Nieuwsorganisaties worden aangespoord om prioriteit te geven aan de veiligheid van alle journalisten. Zowel journalisten in dienst als freelancers zijn ervan op de hoogte dat onverantwoorde risico’s onaanvaardbaar zijn.
- Werken in risicovolle gebieden gebeurt op vrijwillige basis en door ervaren journalisten dan wel onder hun directe supervisie. De relatie met opdrachtgever of werkgever mag nooit onder druk komen te staan als gevolg van een weigering of stopzetting van een gevaarlijke opdracht.
- Alle journalisten, zowel in vaste dienst als freelancers, moeten voldoende en adequate veiligheidstraining hebben gevolgd. Werkgevers en opdrachtgevers worden opgeroepen om trainingen verplicht te stellen.
- Werkgevers en opdrachtgevers zorgen ervoor dat journalisten op de hoogte zijn van de politieke, fysieke en sociale omstandigheden in het gebied waar zij werken.
- Werkgevers en opdrachtgevers moeten journalisten voorzien van een efficiënte veiligheids- en medische uitrusting.
- Alle journalisten, in dienst en freelance, moeten voldoende verzekerd zijn tijdens het werken in een vijandige gebieden, met inbegrip van oorlogsdekking.
- Werkgevers en opdrachtgevers moeten psychosociale begeleiding aan journalisten kunnen bieden. Managers moeten zijn getraind om traumatische stress te herkennen.
De volledige tekst van het convenant staat op de website van INSI: Newssafety.org.
Wat doet de NVJ voor haar leden?
- Noodnummer +31 6 51 52 95 62
- Uitlenen van veiligheidsmiddelen, zoals kogelwerende vesten en helmen
- Gunstige premie bij reisverzekering, met molest- en ontvoeringsdekking
- Apparatuurverzekering, allrisk en eigen keuze dekkingsgebied
- De NVJ Academy en het ministerie van Defensie organiseren de driedaagse training: Verslaggeving in conflictgebieden.
- NVJ Veiligheidspagina’s met tips, landeninformatie en hulporganisaties NVJ.nl/veiligheid.
Lees ook: Veiligheidsmaatregelen voor journalisten in dienst én freelancers