Met de boodschap ‘Handen af van de zelfstandigenaftrek’ begonnen NVJ en andere beroepsorganisaties eerder deze maand een campagne voor behoud van de zelfstandigenaftrek. Maar waarom is die aftrek zo belangrijk voor zelfstandige journalisten? ‘Je maakt elke mogelijkheid kapot om door te groeien of door te breken’, zegt NVJ-bestuurslid Max van Weezel.
‘De bovenlaag van zzp’ers redt zich wel, maar de meerderheid van de zzp’ers in de creatieve industrie verdient minder dan 25.000 euro per jaar. Afschaffing zou betekenen dat een groot deel van de zzp’ers in de journalistiek en fotojournalistiek kopje ondergaan. Die zullen moeten solliciteren op vaste banen, waarvan iedereen weet dat die er in de journalistiek nauwelijks of niet meer zijn. Eigenlijk wordt er tegen die grote groep zzp’ers gezegd: “jullie zijn nep-ondernemers, want jullie verdienen te weinig en jullie leven eigenlijk van de belastingaftrek”. Dit kabinet verandert de definitie van wat een kleine ondernemer is.’
De overheid zegt letterlijk zzp’ers belangrijk te vinden voor de economie.
‘Maar ze zijn dus bezig de positie van zzp’ers te herdefiniëren. Je bent pas goed bezig als je succes hebt en eigenlijk ben je pas een echte ondernemer als je ook werkgelegenheid voor anderen creëert. Het hele idee dat er ook journalisten zijn die echt freelancer wíllen zijn, vrij en zonder personeel, wordt daarmee af geserveerd. Je plaatst deze groep als het ware buiten haakjes.’
Het tegengeluid is dat deze groep een zwakke groep is die je in stand houdt.
‘Maar een zwakke groep kan juist een sterke groep worden! Veel journalisten beginnen klein en je maakt met de afschaffing van fiscale regelingen elke mogelijkheid kapot om door te groeien of door te breken.’
Wat is het gevaar als de zelfstandigenaftrek nu wordt afgeschaft?
‘Er is een ambtelijk onderzoek gaande naar de fiscale behandeling van zzp’ers, waarbij de vermoedelijke uitkomst is dat de zelfstandigenaftrek moet sneuvelen. Maar hier staat niets tegenover. Het gevaar is nu dat de zelfstandigenaftrek al wordt afgeschaft, terwijl de contouren van een nieuw belastingstelsel nog niet vast staan.’
Wat zou er tegenover kunnen staan?
‘De zelfstandigenaftrek was ooit bedoeld om het ondernemerschap te stimuleren; ondernemers konden hiermee de financiële risico’s zelf opvangen. Als ondernemer heb je immers een aantal dingen niet die je als werknemer wel hebt, zoals pensioenopbouw of toegang tot de Wia. Het beste zal een belastingstelsel zijn, dat is aangepast aan de 21ste eeuw en waarin het uitgangspunt moet zijn dat er een miljoen zzp’ers werkzaam zijn. Dat aantal zal eerder toenemen dan afnemen. Je zou de kant op kunnen gaan waarbij ook zzp’ers recht hebben op pensioenopbouw, transitievergoeding als er geen werk is, en recht op een arbeidsongeschikheidsverzekering. Een aparte zzp-box waarbij je in elk geval ruimschoots de gelegenheid hebt om de risico’s op te vangen. Tegen een eenzijdige afschaffing zonder verhaal, kunnen we alleen maar heel hard nee tegen roepen.’
De Creatieve Industrie is de campagne ‘Handen af van de zelfstandigenaftrek’ gestart voor het behoud van de zelfstandigenaftrek. Afschaffing heeft een grote impact op de Creatieve Industrie en zal zelfs funest zijn voor de onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. De NVJ roept als een van de initiatiefnemers iedereen op de petitie te ondertekenen.