Als startende journalist of student journalistiek sta je te trappelen om mooie verhalen te schrijven en interessante mensen te spreken. Daarbij is het ook belangrijk om als journalist een juridische basiskennis over het vak te hebben, want misschien heb jij weleens te maken gehad met juridische vragen waar je niet direct het antwoord op weet. Dan is het erg handig om het boekje Recht & Journalistiek in huis te hebben. Eigenlijk een must voor elke starter!
Waarom is juridische kennis belangrijk?
In Nederland heb je als journalist vrijheid om je vak uit te oefenen, maar er zijn wel dingen waar je rekening mee moet houden. Denk aan regels over privacy of auteursrechten: wat mag wel en wat mag niet? Ook bij het freelancen komt juridische kennis goed van pas, het is handig om te weten of je nou wel of geen belasting moet rekenen. Bovendien is het handig om te weten welke rechten je als journalist hebt: met de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) kun je bijvoorbeeld overheidsinformatie boven tafel krijgen en de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) kent speciale uitzonderingen voor journalisten. Het is dus zeker de moeite waard om je hierin te verdiepen.
Onderwerpen waar jij misschien mee te maken krijgt:
Fotorechten
Je hebt een mooi verhaal geschreven en zoekt er een passende foto bij. Maar wist je dat op de meeste foto’s auteursrecht zit? (En dat is maar goed ook!) Dus pas hiermee op. Je kunt een fikse schadeclaim krijgen wanneer je zomaar een foto van internet afhaalt en gebruikt. Ook als student, wanneer je bijvoorbeeld een eigen blog begint voor je studie, moet je goed letten op auteursrechten.
Off the Record
Het kan voorkomen dat je een interview houdt en dat de geïnterviewde achteraf zegt: ‘schrijf dit maar niet op, maar…’ Dan kan er nog iets interessants bovendrijven. Je kunt twijfelen wat je met die uitspraken moet doen, maar volgens het boekje Recht & Journalistiek dient een toezegging om uitspraken off the record te behandelen in beginsel te worden nagekomen. Het is daarom verstandig om voorafgaand aan het interview goede afspraken te maken. Natuurlijk kun je als nieuwsgierige journalist nog doorvragen en eventueel vragen of je het uiteindelijk wel mag benoemen, maar je moet je wel aan de afspraken houden.
Btw vragen?
Wellicht begin je tijdens of na je opleiding een eigen bedrijfje. Freelancen kan aan het begin nog best ingewikkeld zijn. Journalistiek werk is vrijgesteld van btw, maar bij een commercieel klusje tussendoor hoort wel weer btw. Het is goed om echt even in die regels te duiken als beginnend freelancer. En als je twijfelt, vraagt het dan na bij de Belastingdienst. In Recht & Journalistiek staat een overzicht van alles wat je over freelancen moet weten: van offertes en broodfondsen tot arbeidsovereenkomsten.
Wil jij nou alles weten over freelancen of arbeidsovereenkomsten, auteursrecht, de regels bij het journalistieke interview, journalistiek embargo, of persvrijheid? Recht & Journalistiek is een must have voor elke starter en student journalistiek. En het mooie is dat je het boekje gratis toegestuurd krijgt als je lid wordt van de NVJ.