Week journalistiek ondernemen UvA: Van vaag idee naar concreet plan

Aandacht voor freelancen en ondernemen is er altijd wel geweest binnen Mediastudies van de UvA, zij het op beperkte schaal. Zo’n tien jaar geleden werd begonnen met een middag over freelancen. Dat is in de loop der jaren uitgebreid tot vier dagen in 2012 en vijf dagen dit jaar. Niet dat de studenten allemaal worden klaargestoomd om freelancer te worden. In de afgelopen tien jaar werd eenderde zelfstandig journalist. Zestig procent van de afgestudeerden vindt direct een baan. ‘Er is ook een groep journalisten die bewust kiest voor het freelancerschap’, zegt Mirjam Prenger, coördinator Master Journalistiek en Media. 
De focus van de opleiding ligt op het gebied van onderzoeks- en achtergrondjournalistiek. ‘Redacties hebben behoefte aan vernieuwing van onderop. Aan slimme, getalenteerde, veelzijdige, innovatief denkende en kritische studenten. Daar hoort niet alleen een inhoudelijke voorbereiding bij, maar ook een voorbereiding in praktische zin.’

Bedrijfsplan

Het doel van de Week van het Journalistiek Ondernemen is studenten bij te brengen hoe zij ideeën kunnen omzetten in concrete plannen. ‘Het gaat ook om conceptdenken en het nadenken over datgene wat je uniek maakt. We laten studenten op een ondernemender manier naar zichzelf kijken. Waar zijn ze goed in en wat moeten ze doen om dat onderscheid uit te dragen?’
Nieuw binnen het programma dit jaar was het opstellen van een inhoudelijk bedrijfsplan voor een freelancepraktijk, collectief, journalistiek product, mediaplatform, journalistieke dienst of een vernieuwend journalistiek format. ‘De opdracht op maandag was een bedrijfsplan te bedenken, dat op vrijdag werd ingeleverd en gepitcht.’

Gastdocenten

Gedurende de week kwamen verschillende gastdocenten langs. Zoals Tijs van den Boomen, auteur van het Handboek van Zelfstandigen. En Eric Smit van het multimediale platform Follow the Money. Freelancers, met een bloeiende praktijk, onder wie Roos Schlikker, Miek Hehenkamp en Jop de Vrieze. En de NVJ was vertegenwoordigd in de personen Petra Oudhoff met een workshop over rechten van freelancers, en Freelance secretaris Rosa García López die het Business Model You bijbracht. Prenger: ‘Je hebt verschillende manieren om een businessplan te schrijven, maar het negenstappenplan van Business Model You is redelijk goed toegesneden op de journalistiek.’

Stimulerend was ook de bijdrage van Yvonne van Roerdink en Anne van Oudheusden, winnaars van The Challenge 2012 en van De Tegel Toekomstprijs voor hun Journalistiek Onderzoeks Bureau JOB. ‘Zij verdienden met hun plan vorig jaar 20.000 euro, kregen veel aandacht en profiteren daar nog steeds van. Inmiddels hebben ze een eigen bedrijf opgericht.’

Dat de Week van Journalistiek Ondernemen vlak voor de deadline van The Challenge 2013/2014 werd gehouden, was puur toeval volgens Mirjam Prenger. ‘We waren zelfs te laat en hebben geluk gehad dat de deadline naar achteren werd geschoven.’ The Challenge, het initiatief van het Stimuleringsfonds voor de Pers, biedt laatstejaarsstudenten en net afgestudeerden de kans om hun plan gefinancierd te krijgen en begeleid te worden in het opzetten van een start-up. Dat vijf van de geselecteerde plannen zijn ontstaan tijdens de week is géén toeval. ‘Het mooie is dat je de studenten snel van een vaag idee naar een concreet plan kunt brengen. Er zitten echt goede ideeën bij, waarvan ik bijna zeker weet dat ze van de grond gaan komen. Opmerkelijk veel gaan er over onderzoeksjournalistiek. Maar daar staat onze opleiding ook bekend om.’

Gastcolleges NVJ

Freelance secretaris Rosa García López geeft gastcolleges op Fontys Hogeschool Tilburg, UvA, Hogeschool Windesheim Zwolle, Universiteit Leiden, Erasmus Universiteit Rotterdam, Christelijke Hogeschool Ede, Hogeschool Utrecht. 
UvA en Fontyshogeschool hebben haar colleges over Business Model You in hun curriculum opgenomen voor het studiejaar 2013 – 2014. Ook Hogeschool Windesheim Zwolle gaat dit doen. In januari 2014 geeft Rosa García López een gastcollege op de Christelijke Hogeschool Ede.