Niet aan de kant blijven staan

donderdag 23 november 2023

NRC-redacteur Mark Lievisse Adriaanse hield woensdag tijdens een actiebijeenkomst bij NRC een bewogen toespraak over het eindbod van de werkgevers in het uitgeverijbedrijf. ‘Is het heel onredelijk dat wij nu een fatsoenlijk stukje van de koek vragen die wij zélf hebben gebakken? Dat we op z’n minst onze koopkracht op peil kunnen houden? We vragen niets radicaals of onredelijks: we vragen simpelweg een fatsoenlijk loon.’

Foto: Kim van Dam

Ik heb niet eerder mijn stem verheven tijdens onze actievergaderingen. En die terughoudendheid had een simpele reden: ik was benieuwd wat er aan de cao-tafel geregeld zou worden. Of het aan de cao-tafel geregeld zou worden.

Maar de laatste weken ben ik steeds bozer geworden. Over het openingsbod van de uitgevers. Over het enorme dividend dat de afgelopen jaren uit ons mooie bedrijf is getrokken, terwijl velen van ons het zwaarder kregen. En nu ben ik heel boos over het eindbod dat de uitgevers op tafel hebben gelegd. Dus daarom spreek ik nu hier.

Collega’s, het eindbod wordt door de uitgevers verkocht alsof we erop vooruit gaan. Sommige groepen zouden wel tien procent meer loon krijgen! Maar als we beter inzoomen, en dat kunnen we dankzij onze collega Jeroen Wester, zien we dat met dit bod, iedereen er de komende jaren op achteruit gaat. De inflatie is namelijk nog niet ten einde.

Dat betekent dat een ogenschijnlijke plus van 7 procent, neerkomt op een min van 8 procent. Dat betekent ook dat velen van ons de komende jaren naar verwachting nóg eens bijna een maandsalaris aan koopkracht kwijt gaan raken. Terwijl we door de torenhoge inflatie al een maandsalaris zijn verloren. Van elke euro die we twee jaar geleden hadden, kunnen we dan nog maar 80 cent uitgeven. Voor freelancers wordt in dit bod zelfs helemaal niets geregeld.

Maar collega’s, de afgelopen jaren hebben wíj de recordwinsten gemaakt waar de uitgevers van profiteerden. Dankzij de stukken die we schreven, de podcasts die we produceerden, de foto’s die we maakten, de advertenties die we verkochten, de websites en apps die bouwden en dankzij al dat andere belangrijke werk dat we doen, van de receptie tot de zesde etage, kon Mediahuis tientallen miljoenen euro’s aan dividend uit NRC trekken. Het geld klotste tegen de plinten. Dankzij óns werk.

We deden dat vaak onder moeilijke omstandigheden. Door de coronapandemie werkten we aan eettafels of op zolders, waren omringd door kinderen of door eenzaamheid. We werkten lange dagen, soms té lange dagen. Maar we deden het, uit liefde voor ons vak. En uit loyaliteit aan onze krant.

Is het dan heel onredelijk dat wij nu een fatsoenlijk stukje van de koek vragen die wij zélf hebben gebakken? Dat we op z’n minst onze koopkracht op peil kunnen houden? We vragen niets radicaals of onredelijks: we vragen simpelweg een fatsoenlijk loon.

Dat kán. De grote uitgevers boeren nog steeds goed en breiden nog steeds uit. Het geld ís er. Mediahuis trok de afgelopen jaren ruim 44 miljoen euro uit NRC. Bij de Persgroep werd er dit jaar een goudomrande cheque van 80 miljoen euro naar familie Van Thillo gestuurd.

Dat is óns geld, door óns allemaal verdiend, krantenredacties, freelancers én medewerkers van de uitgeverijen.

Om ons heen zien we bovendien hoe in tal van beroepsgroepen nog steeds redelijke en rechtvaardige cao’s worden afgesloten. Politieagenten, docenten en deze week de jeugdzorgwerkers gaan er fors op vooruit. Waarom gaan wij dan, in een florerende bedrijfstak, achteruit?

Dus dit is waarom ik boos ben. Als er tientallen miljoenen euro’s zijn voor de aandeelhouders, dan moet een fatsoenlijk loon voor ons ook kunnen. En de afgelopen maanden hebben we dat vriendelijk gevraagd, met een gezellig koffiemoment. Met vlaggetjes. Met posters en met t-shirts en met truien. Maar de uitgevers bleven doof. En juist ómdat dit zo weinig uithaalde, zullen we moeten doorgaan. Tot ze uitgevers wél luisteren.

Dus wellicht is het tijd dat we het iets minder vriendelijk gaan vragen. Het actiecomité wil de NVJ-leden onder ons vragen om néé te stemmen op het eindbod: als het goed is heb je daarover een mail gekregen, anders volgt die nog. Maar bovenal willen we iedereen hier aanmoedigen om mee te praten en mee te denken over verdere acties.

Laten we niet aan de kant blijven staan, maar samen onze woede omzetten in iets goeds.

Mark Lievisse Adriaanse


Bekijk alle achtergrondinformatie en praktische informatie op de themapagina Cao-onderhandelingen Uitgeverijbedrijf