Hoe gaat het?

maandag 14 december 2015

Als ik jaren geleden een oudere collega tegenkwam en in het voorbijgaan de meest voor de hand liggende vraag stelde, hield hij met een zucht zijn pas in, om dan met een vorsende blik de wedervraag te stellen: ´Wil je het echt weten?’

Hoe gaat het? Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek heeft even de pas ingehouden omdat we het écht willen weten. In een papieren en een online versie geeft het Fonds een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in onze mediawereld.

De cijfers zijn voor de trouwe volgers van Piet Bakker en zijn J-Lab (die ook een bijdrage aan deze ‘Stand van de nieuwsmedia’ leverde) wel bekend. De samenhang is nieuw, en krijgt nog meer waarde als deze opname jaar na jaar herhaald wordt en hier en daar nog verder verdiept.

Samen met de eerder dit jaar al door het Stimuleringsfonds gepubliceerde scenariostudie Het Journalistieke Landschap in 2015 vormt het nu gepresenteerde overzicht voldoende materiaal om na te denken over de betekenis van onafhankelijke journalistiek voor onze samenleving, en over manieren om die te waarborgen waar ‘de markt’ dat niet meer kan.

Er zijn voldoende getuigen-deskundigen die de maatschappelijke waarde van onafhankelijke journalistiek bepleiten. Henri Beunders houdt niet op te waarschuwen voor het democratisch tekort dat door de verschraling van de media in de regio ontstaat, juist nu de rijksoverheid belangrijke bevoegdheden naar het lokale niveau verschuift. Jeroen Smit gebruikt meer dan terloops de term ‘nutsfunctie’ als hij het over onafhankelijke journalistiek heeft. En ook een betrekkelijke buitenstaander als de Nijmeegse hoogleraar corporate strategy Hans van Kranenburg bezigt de term merit good: als de markt niet kan leveren, moet de overheid inspringen.

Het ‘rondje Den Haag’ dat het Stimuleringsfonds heeft gedaan, langs de mediawoordvoerders in de Tweede Kamer, belooft weinig goeds. Zo veel is wel duidelijk: er is voor de NVJ nog veel werk te doen om de urgentie die wij zien, vertaald te krijgen in de verkiezingsprogramma’s die komend voorjaar geschreven gaan worden. Het is langzamerhand wel helder hoe het gaat. De volgende vraag is: ‘wat doen we er aan’.