Uitgevers zijn winst met een hoofdletter gaan schrijven, terwijl kranten al tweehonderd jaar een marginale sector zijn.
Uitgevers zijn winst met een hoofdletter gaan schrijven, terwijl kranten al tweehonderd jaar een marginale sector zijn.
‘@Xavier (SP) spuit weer ff modder koffie niet te zuipen, wacht op bier @jobanjo.’
Zo ongeveer zal in de toekomst het verslag van een gemeenteraadsvergadering binnen de 140 tekens van een tweet luiden.
De uitgevers van regionale kranten zeggen voor de nieuwe media te gaan, hoewel er zelfs in de wereldwijde Engelstalige markt nog geen verdienmodel voor is ontwikkeld. De papieren kranten mogen nog enige tijd cashflow genereren voor de investeringen, maar zullen daarbij op een houtje moeten bijten.
Veertig jaar geleden zaten bij een gemeenteraadsvergadering nog drie of vier dagbladjournalisten op de perstribune. In bijna heel Nederland was er toentertijd een regionaal pluriforme pers. Het Vrije Volk had zijn regionale edities. Het Parool exploiteerde het Flevo Parool. De Telegraaf had in Amsterdam nog zijn fameuze Courant Nieuws van de Dag. Er waren katholieke regionale kranten, vrijzinnige en christelijke. Zij probeerden elkaar de loef af te steken met primeurs en de beste verslaggeving over de lokale politiek, sport en cultuur.
Toen de zuilen werden afgebroken, verdween ook de pluriformiteit. In de jaren zeventig moest Het Vrije Volk zijn regionale edities opdoeken en ging de krant uiteindelijk ook zelf ten onder. In Rotterdam verdween eerst de katholieke De Maasbode en daarna het Rotterdamsch Parool en De Rotterdammer.
Vervolgens bundelden de uitgevers elders de titels in één krant per gebied. Zij werden geëxploiteerd als echte bedrijven liefst met een beursnotering die winst met een hoofdletter gingen schrijven en zelfs de liefdeloze private equity in huis haalden. Hoewel de lokale omroepen af en toe kwamen buurten, zat er nog maar één journalist van een regionale krant bij het raadsritueel. Het debat kon ook de volgende dag worden nagebeld bij de gemeentevoorlichter, net zoals de verslagen van regionale sportwedstrijden konden worden overgelaten aan de bestuurders van de clubs die voor elke nederlaag de scheidsrechter de schuld gaven.
Nu wordt de volgende slag gemaakt. Wegener en De Telegraaf hebben gezegd het mes in hun regionale kranten te zetten, waarbij de angst bestaat dat er niet veel meer overblijft dan inlegvellen van landelijke kranten.
Dagbladexploitatie is tweehonderd jaar lang een marginale sector geweest die moest worden gekoesterd door idealistische stichtingen, die hun boodschap wilden verspreiden, of rijke aristocraten, die het als een hobby zagen of er status aan ontleenden. Alleen tussen 1975 en 1995 waren kranten even een goudmijn. Juist in die tijd leverden de uitgevers zich uit aan de marktwerking, waardoor hun lot nu in handen ligt van de twitteraars.
Peter de Waard, de Volkskrant, 24 februari 2012